Мутахассисга боришни кечиктириш керак бўлмаган ҳолатлар

Статистикага кўра, замонавий мегалополислар аҳолиси саломатлигига дахлдор бузилишларнинг тахминан 40 фоизи овқатланиш билан боғлиқ. Доимий психологик зўриқишлар (стресс), ҳиссий чарчоқ ва ноқулай яшаш шароитлари – буларнинг барчаси биз тезда вазн оширишимизга ёки уни тезда йўқотишимизга олиб келади. Бироқ, стресс овқатланиш соҳасидаги муаммоларнинг ягона сабаби эмас. Шу боис, қуйида қачон ихтисослашган мутахассис – диетологга ташриф буюриш ва муаммони ҳал қилиш кераклиги ҳақида сўз юритамиз.

Сменали ишда ишлайсизми?

Агар одатдаги жадвалда ҳар доим овқатланиш учун маълум вақтни созлашингиз мумкин бўлса, сменада ёки ўзгарувчи жадвалда ишлаш камдан-кам ҳолларда сизга бундай имкониятни беради. Агар сиз тунда ишласангиз, бу тана учун энг ёмони. Мия аста-секин уйқуга тайёрланмоқда, сиз эса иссиқ ўринга ётиш ўрнига ишга отланасиз ва бу асабни зўриқтириши табиий. Танангиз учун ғайриоддий ритмга мослашиш жуда қийинлигидан ташқари, у ҳали ҳам озиқ-овқат маҳсулотларини қайта ишлашга энергия сарфлаши керак. Бундай вазиятда сиз овқатланишнинг исталган турини осонгина танлашингиз мумкин, шунингдек, юрак-қон томир тизими касалликларига дуч келиш имконияти мавжуд. Ўз вақтида овқатланиш бўйича мутахассисдан ёрдам сўрашни кечиктирманг, у оптимал овқатланиш жадвалини тузиб беради.

Она бўлмоқчимисиз?

Аёллар организм учун ҳомиладорликнинг ўзи катта стресс бўлиб, бу даврда у икки баравар кўпроқ озуқа моддаларига муҳтож. Аммо муаммо шундаки, кўплаб аёллар ушбу маслаҳатни том маънода тушунишади ва ҳомила учун озуқа моддалари етказиб бермайдиган ҳамда фақат бўлғуси онанинг вазнига салбий таъсир кўрсатадиган икки баравар кўп овқат ейишни бошлайдилар. Ушбу нозик даврда муаммоларга дуч келмаслик учун сиз дангасалик қилмаслигингиз ва овқатланиш мутахассиси билан учрашишингиз керак.

Вазннинг кескин ўзгариши билан курашяпсизми?

Диетолог билан боғланишнинг энг жиддий сабабларидан бири бу вазннинг кескин ўзгаришидир. Ва нормадан оғиш қайси йўналишда бўлиши муҳим эмас. Албатта, агар биз анорексия (вазн йўқотиш ёки вазн ортишининг олдини олиш учун беморнинг ўзи томонидан қасддан келиб чиққан ёки сақланиб турадиган тана вазнининг сезиларли даражада пасайиши билан тавсифланган овқатланишнинг бузилиши. Кўпинча қизларда учрайди), булимия (иккита асосий белги билан тавсифланадиган овқатланишнинг бузилиши: 1. ортиқча овқатланиш учун тоқат қилиб бўлмайдиган истак. 2. тана вазни кўпайишининг олдини олиш учун қасддан оч қолиш) ёки озиқ-овқат маҳсулотларини истеъмол қилиш устидан назоратни йўқотиш ҳақида гапирадиган бўлсак, биринчи мутахассис психотаҳлилчи бўлиши керак, у маълум бир ҳолат учун янги овқатланиш схемасини тузадиган диетолог билан ҳамкорликда ишлайди. Вазнингиз одатдагидан ошиб кетганини ва вазият ёмонлашаётганини сезганингизда, бунга эътибор беришни унутманг, чунки бу муаммони қанчалик тез ҳал қилсангиз, ҳаётнинг одатий ритмига қайтишингиз осонроқ бўлади.

Ёшингиз қирқдан ошдими?

Ҳеч кимга сир эмаски, ёшга қараб метаболизм секинлашади, демак, сиз диетангиздаги ўзгаришларга тайёр бўлишингиз керак. Ҳар бир одам ўзининг севимли маҳсулотларидан, ҳатто фойдали бўлмаса ҳам, осонликча воз кеча олмайди. Тарки одат – амри маҳол, деб бекорга айтилмаган. Ваколатли овқатланиш мутахассиси сизнинг диетангизга танангиз норозилик билдирмайдиган янги овқатларни мулойимлик билан киритиш орқали ушбу муаммони ҳал қилишга ёрдам беради.

У.Йўлдошев тайёрлади