Сиз ташқи таъсирларга қандай муносабат билдирсангиз, тафаккурингиз ҳолати ҳам шунга боғлиқ бўлади. Бу худди тановул қилаётган таомингизга вужудингизнинг кўрсатаётган таъсирига ўхшаб кетади. Сизнинг кун давомида оладиган айрим таассуротларингиз ақлий фаолиятингизга самарали таъсир қилади. Айримлари эса кўнгилни заҳарга дучор этмаслиги учун бартараф этилиши керак.

Агар сиз руҳий мувозанатга эришсангиз, ақлингиз автоматик равишда салбий фикрлар ёки ментал таъсирнинг ҳар қандай турини рад этади. Сиз барча ментал салбий таъсирлар характерингизнинг таркибий қисмига айланиб қолмаслиги учун уларни онгли равишда улоқтириб ташлашингиз керак. «Улоқтириб ташлаш» деганда ижобий фикрлайдиган онгимиздан нохуш фикрларни «ўчириб», ўзингиз учун ёқимли мавзуга ўтказиш тушунилади.

О’Генрининг биринчи ва ягона жиноий саргузашти уни панжара ортига ташлади ва бу адиблик истеъдодини рўёбга чиқариб, номини абадийлаштирди.

Ёшлигида тушкунлик ҳолатларини бошидан ўтказган Жек Лондонни худди шу тушкунлик ўз даврининг романлари қаҳрамонига айлантирди ва кейинчалик жаҳон адабиёти хазинасига қўшилди.

Норвегиялик муҳожир Кнут Гамсун қайси ишга қўл урмасин, ҳамма соҳада муваффақиятсизликка учрар эди. Ниҳоят у умидсизликка берилиб, бошидан ўтказган барча тушкунликларини «Очарчилик» номли китобида ёзишга қарор қилди. Қарангки, бу асари учун Гамсун адабиёт соҳасидаги Нобель мукофотига сазовор бўлди. «Очарчилик» дунёнинг жуда кўплаб мамлакатларида нашр этилди. Ушбу асари учун олган улкан маблағ муаллифни шон-шарафларга буркади.

Ёдингизда бўлсин, ҳаётий тажриба, у яхши бўладими ёки ёмонми, бундан қатъий назар, ўз-ўзича катта аҳамиятга эга эмас. Бу борада инсоннинг муносабати муҳим аҳамият касб этади. Инсон нохуш тажриба олдида ўзининг ақл эшигини ёпиб, уни ўз фойдаси ва бутун дунё манфаати учун манбага айлантириши мумкин.

Чарльз Диккенснинг биринчи муҳаббати унга мислсиз азият етказган. Аммо у ўзини томдан ташлаб ўлмади ёки катта дозадаги уйқу дорисини ичмади, балки жавобсиз муҳаббатини «Дэвид Копперфильд» номли романга айлантирди. Бу дурдона асар Диккенснинг адабиёт соҳасидаги юксак мартабасини белгилаб берди. Унга шон-шараф ҳамда қироллар даражасидаги бойлик келтирди.

Шундай воқеалар ҳам бўладики, биз ўзимизни топгунча жуда кўп тушкунлик, азоб-уқубат, муваффақиятсизлик ва мағлубиятларни бошдан кечирамиз. Ҳаммасидан ишончли жиҳати шундаки, Гарри Труменга унинг бақоллик дўкони касодга учраганини айтганларидан кейин, АҚШ президенти бўласан, дейишса, ҳайратга тушиб қолган эди.

Биз ўзимиз учун кашф этадиган кунда доимий йўқотишлар деган тушунча мавжуд эмас, бу биз учун бахт-саодатдан иборатдир. Ниҳоят биз онгимиздан улоқтириб ташлайдиган салбий таассуротлар ҳажми унга тенг ҳажмдаги таассуротлар билан алмашади, аммо улар энди ижобий бўлади.

Биз учун бахтли кунда муваффақиятсизлик ҳамда мағлубиятлар ниқоби остида ҳақиқий оқ фотиҳа яширинган бўлади. У ҳаётий йўлимизни шу қадар ўзгартиришга мажбур этадики, натижада бахт-саодатга эришиш ҳамда дунёни англаш учун катта имкониятларга эга бўламиз.

Висконсинлик фермер Мило С.Жонс соғ-саломат бўлганида бу ғояларни етказиш ниҳоят қийин эди, албатта. Аммо бу ҳақда уни фалажлик хасталиги йиқитиб, кейинчалик миллионлар келтирган ақлини ёрдамга чақиришга мажбур бўлганини айтганингизда сизни эҳтиром билан тинглаши аниқ эди.

Одамларни мағлубият синдирганидан кейингина уларнинг озчилиги ўзини англашга киришишлари қизиқ ҳолат эмасми? Балки инсон Яратган томонидан айнан шундай бунёд этилгандир. Миснинг бағоят катта кони умр бўйи олтин ахтарган геолог томонидан топилган. Унинг анжомларини, жумладан, асбоб-ускуналарини ташиб юрадиган садоқатли хачири қудуққа тушиб кетиб, оёғини синдирди ва жониворни отиб ташлашига тўғри келди. Геолог хачирнинг оёғини чуқурдан озод қилишга уринаётиб жуда кўп миқдорда мис рудаси ётган конни очишга муяссар бўлди.

Эсингизда бўлсин, сизни бирор бир тушкунлик исканжага олса, бу ҳис-туйғу ишингизда кулфатни енгиш учун чақирилган пинҳона бир дўст иш юритаётганидан далолат беради.

Хуллас, биз эшитадиган ва дуч келадиган ҳақиқат шуки, ҳаммаси – яхшиликка!

(Наполеон Хилл китобидан)