Табиат доимо ўз мўъжизалари билан ҳайратлантиради. Баъзи ҳайвонлар улканлиги билан, бошқалари эса миттилиги орқали машҳур. Улар шунчалик кичкинаки, сизнинг кафтингизга сиғади, ҳатто бармоғингиздек.

«Дюмовочка» лақабли от Гиннеснинг рекордлар китобига кирган дунёдаги энг кичик от ҳисобланади, унинг бўйи атиги 44,5 сантиметр ва оғирлиги 26 килограмм. Ҳайвон 2001 йилда AҚШнинг Муссури штати Сент-Луис шаҳрида туғилган. У Aмерика бўйлаб гастрол сафарида иштирок этади – болалар боғчалари, касалхоналар ва мактабларга ташриф буюради.

Милли исмли митти кучукчанинг бўйи атиги 9,65 сантиметр. У митти бўлгани билан ўз эгаларига жуда кўп муаммолар туғдиради, яъни сайр пайтида ўтлар орасида йўқолиб қолади. Милли аллақачон вояга етган, лекин унинг оғирлиги атиги 400 грамм – ярим килога ҳам етмайди.

Дунёдаги энг кичик маймун – Cebuella pygmaea.  Ушбу митти жониворнинг ўлчами 11 дан 15 см гача, шунинг учун улар одатда «бармоқ маймун» деб ҳам аталади. Улар ҳақиқатан ҳам инсон бармоғидан катта эмас. Аммо думи маймуннинг танасидан узунроқ ва 17,2 - 22,9 см.  

Колибри ари қуши табиатнинг ҳақиқий марвариди – тана узунлиги 6 см. дан ошмайди, вазни эса 2 граммгача. Бу тахминан ярим чой қошиқ сув! 1844 йилда у Кубада кашф этилган. Aсалари колибрининг юраги дақиқада 300-500 марта уради.

Барча колибрилар сингари, бу қуш ҳам нектар билан озиқланади – кунига 1500 тагача гулга ташриф буюради ва кунига 20 соатгача уча олади. Шу билан бирга, у соатига 50 км тезликни учади, вертолёт каби ҳавода ҳаракатлана олади. Ҳатто бу қушларнинг уялари ҳам кичик, диаметри атиги 2 см.

Дунёдаги энг кичик тошбақа бу Homopus signatusдир. Эркаклар 9 см гача, урғочилар – 11 сантиметргача ўсади.  Бу тошбақалар гуллар ва барглар билан озиқланади ва хавф туғилганда тошлар остига яширинади. Кичиклигига қарамай, улар ёввойи табиатда 30 йилгача яшашлари мумкин – бу чидамлилик ҳар доим ҳам тана вазнига боғлиқ эмаслигининг ҳақиқий намунасидир.

Дунёдаги энг кичик ўргимчак Ҳимолой ўргимчагидир. Унинг ўлчами атиги 5-6 мм! У биринчи марта Эверест этагидан топилган. Бу ўргимчак тошларнинг энг кичик ёриқларида яшайди ва қаттиқ совуқда қишки уйқуга кетади. Ҳаво илиқлашганда, у майда ҳашаротлар учун овга чиқади. Кичкина ўлчамига қарамай, у сайёрадаги экстремал муҳитда яшашга энг мослашган ўргимчаклардан биридир.

Энг кичик калтакесаклар думалоқ бармоқли гекконлардир. Уларнинг узунлиги атиги 2-3 см ва оғирлиги 0,2 грамм! Уларнинг текис тумшуғи, катта тарози ва юмалоқ ёстиқли қисқа бармоқлари бор.

Бу калтакесаклар Кариб денгизида яшайди ва кўпинча бинолар ичига жойлашади. Кичик ўлчамларига қарамай, улар ажойиб кўриш ва ҳаракатчанликка эга, бу уларни майда ҳашаротларнинг ҳақиқий овчиларига айлантиради.

Табиатдаги энг кичкина қурбақанинг минимал узунлиги тахминан 7,7 мм, максимал узунлиги эса 11,3 дан ошмайди. Бу қурбақаларнинг урғочилари эркакларидан каттароқдир. Тананинг жигарранг ранги уларни ерга, дарахт танасига, барглар орасига мукаммал «яширади».

Шимолий пудунинг (буғу) баландлиги тахминан 30-40 см. Пудунинг шохлари шунчалик кичикки, унинг борлиги ҳам аҳамиятсиз. Эркакларида улар деярли сезилмайди, урғочиларда эса мўйна билан бутунлай яширинган. Табиатнинг бу мўъжизасини фақат Чили жанубида (соҳилбўйи ҳудудларида) ёки Чилов оролида учратишингиз мумкин. Шимолий пуду яширин ҳаёт тарзини олиб боради, ўтиб бўлмайдиган ўрмонларни афзал кўради, кўпинча тоғларга кўтарилади.

Бу мисоллар ҳайвонлар ноёб бўлиш учун катта бўлиш шарт эмаслигини исботлайди. Улар мўрт, кичкина аммо қатъиятли. Кўринмас, аммо муҳим. Тропик гекконлар ва миниатюра илонларидан митти қушлар ва маймунларгача, уларнинг ҳар бири табиатнинг ҳақиқий мўъжизаси.