Tabiat doimo o‘z mo‘’jizalari bilan hayratlantiradi. Ba’zi hayvonlar ulkanligi bilan, boshqalari esa mittiligi orqali mashhur. Ular shunchalik kichkinaki, sizning kaftingizga sig‘adi, hatto barmog‘ingizdek.

«Dyumovochka» laqabli ot Ginnesning rekordlar kitobiga kirgan dunyodagi eng kichik ot hisoblanadi, uning bo‘yi atigi 44,5 santimetr va og‘irligi 26 kilogramm. Hayvon 2001 -yilda AQShning Mussuri shtati Sent-Luis shahrida tug‘ilgan. U Amerika bo‘ylab gastrol safarida ishtirok etadi – bolalar bog‘chalari, kasalxonalar va maktablarga tashrif buyuradi.

Milli ismli mitti kuchukchaning bo‘yi atigi 9,65 santimetr. U mitti bo‘lgani bilan o‘z egalariga juda ko‘p muammolar tug‘diradi, ya’ni sayr paytida o‘tlar orasida yo‘qolib qoladi. Milli allaqachon voyaga yetgan, lekin uning og‘irligi atigi 400 gramm – yarim kiloga ham yetmaydi.

Dunyodagi eng kichik maymun – Cebuella pygmaea.  Ushbu mitti jonivorning o‘lchami 11 dan 15 sm gacha, shuning uchun ular odatda «barmoq maymun» deb ham ataladi. Ular haqiqatan ham inson barmog‘idan katta emas. Ammo dumi maymunning tanasidan uzunroq va 17,2 - 22,9 sm.  

Kolibri ari qushi tabiatning haqiqiy marvaridi – tana uzunligi 6 sm. dan oshmaydi, vazni esa 2 grammgacha. Bu taxminan yarim choy qoshiq suv! 1844 yilda u Kubada kashf etilgan. Asalari kolibrining yuragi daqiqada 300-500 marta uradi.

Barcha kolibrilar singari, bu qush ham nektar bilan oziqlanadi – kuniga 1500 tagacha gulga tashrif buyuradi va kuniga 20 soatgacha ucha oladi. Shu bilan birga, u soatiga 50 km tezlikni uchadi, vertolyot kabi havoda harakatlana oladi. Hatto bu qushlarning uyalari ham kichik, diametri atigi 2 sm.

Dunyodagi eng kichik toshbaqa bu Homopus signatusdir. Erkaklar 9 sm gacha, urg‘ochilar – 11 santimetrgacha o‘sadi.  Bu toshbaqalar gullar va barglar bilan oziqlanadi va xavf tug‘ilganda toshlar ostiga yashirinadi. Kichikligiga qaramay, ular yovvoyi tabiatda 30 yilgacha yashashlari mumkin – bu chidamlilik har doim ham tana vazniga bog‘liq emasligining haqiqiy namunasidir.

Dunyodagi eng kichik o‘rgimchak Himoloy o‘rgimchagidir. Uning o‘lchami atigi 5-6 mm! U birinchi marta Everest etagidan topilgan. Bu o‘rgimchak toshlarning eng kichik yoriqlarida yashaydi va qattiq sovuqda qishki uyquga ketadi. Havo iliqlashganda, u mayda hasharotlar uchun ovga chiqadi. Kichkina o‘lchamiga qaramay, u sayyoradagi ekstremal muhitda yashashga eng moslashgan o‘rgimchaklardan biridir.

Eng kichik kaltakesaklar dumaloq barmoqli gekkonlardir. Ularning uzunligi atigi 2-3 sm va og‘irligi 0,2 gramm! Ularning tekis tumshug‘i, katta tarozi va yumaloq yostiqli qisqa barmoqlari bor.

Bu kaltakesaklar Karib dengizida yashaydi va ko‘pincha binolar ichiga joylashadi. Kichik o‘lchamlariga qaramay, ular ajoyib ko‘rish va harakatchanlikka ega, bu ularni mayda hasharotlarning haqiqiy ovchilariga aylantiradi.

Tabiatdagi eng kichkina qurbaqaning minimal uzunligi taxminan 7,7 mm, maksimal uzunligi esa 11,3 dan oshmaydi. Bu qurbaqalarning urg‘ochilari erkaklaridan kattaroqdir. Tananing jigarrang rangi ularni yerga, daraxt tanasiga, barglar orasiga mukammal «yashiradi».

Shimoliy puduning (bug‘u) balandligi taxminan 30-40 sm. Puduning shoxlari shunchalik kichikki, uning borligi ham ahamiyatsiz. Erkaklarida ular deyarli sezilmaydi, urg‘ochilarda esa mo‘yna bilan butunlay yashiringan. Tabiatning bu mo‘’jizasini faqat Chili janubida (sohilbo‘yi hududlarida) yoki Chilov orolida uchratishingiz mumkin. Shimoliy pudu yashirin hayot tarzini olib boradi, o‘tib bo‘lmaydigan o‘rmonlarni afzal ko‘radi, ko‘pincha tog‘larga ko‘tariladi.

Bu misollar hayvonlar noyob bo‘lish uchun katta bo‘lish shart emasligini isbotlaydi. Ular mo‘rt, kichkina ammo qat’iyatli. Ko‘rinmas, ammo muhim. Tropik gekkonlar va miniatyura ilonlaridan mitti qushlar va maymunlargacha, ularning har biri tabiatning haqiqiy mo‘’jizasi.