G‘arblik mutaxassislar «sherenting» – «almashish», ya’ni ota-onalar o‘z farzandlarining rasmlarini internetda tinimsiz baham ko‘rish amaliyotini xavfli, deb topdilar.

Amerikalik mutaxassis Kara Alaimo o‘z tadqiqoti doirasida amerikalik o‘smirlar bilan muloqot qildi. O‘smirlardan biri o‘z boshidan kechirganlari haqida gapirarkan, sinfdoshlari o‘smirning ota-onasi ijtimoiy tarmoqlarda joylashtirgan fotosuratlarning ustidan kulganini aytadi. Ekspertning fikricha, XXI asrda eng ko‘p bezorilik smartfonlar yordamida sodir bo‘ladi. Shu bilan birga, o‘smirlar ba’zan tengdoshini guruh chatiga qo‘shib, shaxsni to‘g‘ridan-to‘g‘ri kamsitish uchun suratdan foydalanishadi, deya qayd etadi Alaimo.

Farzandlaringizning fotosuratlarini ijtimoiy tarmoqlarga joylashtirishning yana bir xavfi shundaki, kontekstdan tashqari fotosuratlar bolalarga qarshi ishlatilishi mumkin. Misol uchun, voyaga yetgan farzandingiz kelajakda siyosatga kirishganda kulgili suratlar paydo bo‘lishi mumkin.

Tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, qizlar ijtimoiy tarmoqlardagi kontentga zaifdir, chunki jamiyat ayollarni «jamiyat standartlariga» mos kelmagani uchun qattiq tanqid qiladi.

Kara Alaimoning ta’kidlashicha, farzandingiz bilan oilaviy hayotingizni ijtimoiy tarmoqlarda joylashtirishning eng xavotirli jihati jinoyatchilar e’tiborini jalb qilish xavfi hisoblanadi.

Bolalarning suratlari ota-onalarning akkauntlaridan o‘g‘irlanishi va pedofillar uchun saytlarga joylashtirilishi mumkin, deb yozadi g‘arblik ekspert.

Shu bilan birga, ota-onalar e’lon qilgan ma’lumotlar – masalan, maktab nomi yoki avtobus bekatining fotosuratlari – hujumchilarga bolani haqiqiy hayotda kuzatishga yordam beradi.

Qolaversa, agar bola yoshligidanoq boshqalarning e’tiborini jalb qilish uchun doimiy ravishda suratga tushsa, kelajakda u doimo o‘z ehtiyojlari va istaklariga e’tibor berishdan ko‘ra, tashqi rozilikni izlashga muhtoj bo‘lishi mumkin.

Tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, tashqi tan olinishi tashvish va ruhiy tushkunlik bilan bog‘liq. Ya’ni bolaning suratini boshqalar bilan «bo‘lishish» bolada salbiy fikrni shakllantirishi mumkin, go‘yo tashqi ko‘rinish eng muhimi.

Qanday qilib bolalar fotosuratlarini xavfsiz baham ko‘rish mumkin

Albatta, hamma almashish ham zararli emas.

«Masalan, men ba’zan shaxsiy akkauntlarda farzandlarimning suratlarini baham ko‘raman va buni foydali deb topaman. Farzandlarim butun dunyo bo‘ylab bizning hayotimiz bilan qiziqadigan va bizni ulg‘ayishimizni kuzatadigan kengaytirilgan oila va do‘stlar tarmog‘iga ega», – deb yozadi Kara Alaimo.

Ota-onalar baribir fotosuratlarni shaxsiy akkauntlariga joylashtirishni o‘ylab ko‘rishlari kerak, u yerda ular do‘stlarini tasdiqlashlari yoki so‘rovlarini bajarishlari kerak – va buni faqat haqiqiy hayotda tanish bo‘lgan odamlar uchun qilishlari kerak.

Shuni esda tutish kerakki, hatto shaxsiy akkauntlar ham to‘liq xavfsizlikni kafolatlamaydi, chunki jinoyatchilar akkauntni buzishi mumkin.